Mustafa Nazlıer: “Sigorta sözleşmesinde neler yer almalı?”

İhtisaslı konularda, konusunda uzman profesyoneller olmadan sigorta sektörü kendi olanaklarıyla bir risk analizi yapacak ise hukuki süreçleri gözetmelidir. Türk hukuk sisteminde farklı kararlara yol açan hukuk uygulamalarını gözeterek riziko konusu kıymetlerde yapılan risk analizlerinin bağlayıcılığını sigorta sözleşmesinde belirtmek gerekmektedir. Sözleşmelere aşağıdaki içerikte bir not eklenir iken yapılan veya yaptırılan risk analizinin hangi amacı taşıdığı açıkça ifade edilmelidir. 

Riziko teftişi yapılarak hazırlanan Risk Analiz Raporları, sigorta sözleşmesinin kurulmasından önce bir tür hazırlık niteliğindedir ve yalnızca gözle görülmesi ve saptanması olağan bilgi çerçevesinde mümkün bulunan risklerin önceden belirlenmesine hizmet eder. 

Riziko teftişi yapılarak Risk Analiz Raporu düzenlenen durumlarda; risk analizi, sigortacının sigorta konusu ile ilgili bütün önemli hususları öğrenmiş sayıldığı anlamı taşımaz. 

Sigorta sözleşmesinde teminat dışında olduğu belirtilen hususlar, risk analizi sonrasında sigortacının sigorta sözleşmesini kurması durumunda da teminat dışında kalmaya devam ederler. Sigorta ettirenin sözleşme öncesi bildirim yükümlülüğü risk analizi yapılması ile hiç bir şekilde ortadan kalkmış veya kapsamı daralmış olmaz.

Sigortacı, riziko teftiş yolu ile yaptığı hazırlık çalışmalarında gözle inceleme sonucu görülmeyen, teknik ve mühendislik bilgisi gerektiren detaylı inceleme ile tespit edilecek hususlar ile proje, tasarım, teknik şartnamelere uygunsuzlukların tespit edilememiş olması sebebiyle hiç bir sorumluluk üstlenmez. Yasa ve sigorta sözleşmesi uyarınca sahip olduğu hakların hiçbirini kaybetmiş veya bunlardan vazgeçmiş sayılamaz. Riziko teftiş yöntemi ile yapılan risk analiz çalışmaları, sigortacının yasa ve sözleşmeden doğan haklarının kısıtlayıcı yönde kullanılması amacıyla kullanılamaz.   

Yukarıdaki not her sigorta sözleşmesinde yer almalı. Aksi halde, hasar esnasında oldukça önemli sorunlar ortaya çıkıyor. Ayrıca hukuk karşısında yapılan risk analizinin çerçevesi belirtilmemiş ise basiretli tacir olarak ve konusunu bilen taraf olarak sigortacı sorumluluğu üstlenmek zorunda kalıyor. 

Gözlemsel risk incelemesini analiz olarak tanımlamak hata

Ayrıca; gözlemsel bir risk incelemesini ‘analiz’ olarak tanımlamak ciddi bir hata. Riziko ile ilgili bilimsel ve hukuki karşılığı olan bir çalışma yapılmıyor ise analiz tanımını taşımaz. Yapılan çalışmaya da Risk Mühendisliği denilmez. Kanıksanmış biçimde süregelen durumu bir an önce değiştirip normalleşmesini sağlamak lazım. İçinde mühendislik olmayan risk mühendisliği çalışması,  içinde yoğurt olmayan ayran gibidir.